بررسی تطبیقی تأثیر ویژگی‌‌های خرده‌اقلیم در الگوی رفتارهای شهری نمونۀ موردی: فضاهای شهری یزد (اقلیم گرم ‌و ‌خشک) و فومن (اقلیم معتدل‌ و ‌مرطوب)

شرایط سخت اقلیمی از اصلی‌ترین عوامل محدودکنندۀ رفتارهای شهری است. بر این اساس، طراحان محیط می‌کوشند با نزدیک‌‌کردن خرده‌اقلیم‌ها به منطقۀ آسایش، فضاهای شهری را برای دامنۀ گسترده‌ای از رفتارها در طیف وسیعی از زمان‌ها قابل استفاده کنند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیرات خرده‌اقلیم در الگوهای رفتاری و بررسی و اکتشاف راهکارهای تعدیل شرایط سخت اقلیمی در معماری و شهرسازی بومی است. در این تحقیق مطالعۀ تطبیقی الگوهای رفتاری استفاده‌کنندگان فضا در دو اقلیم گرم ‌و ‌خشک (یزد) و معتدل‌ و مرطوب (فومن) صورت گرفته است. برداشت الگوهای رفتاری با استفاده از روش مشاهده (عکس‌برداری زمان‌بندی‌شده) و تحلیل از طریق روش تحلیل مکانی محقق شده است. نتایج نشان می‌دهد ویژگی‌های اقلیمی هم در گونۀ فعالیت‌های شهری و هم در چرخه‌های زمانی بروز آن‌ها تأثیرگذارند. شرایط اقلیمی سخت، رفتارهای شهری را به فعالیت‌های ضروری محدود کرده است و فضا را صرفاً عبوری می‌کند. چنین شرایطی اجازۀ بروز دامنۀ وسیعی از فعالیت‌های اختیاری و اجتماعی را نمی‌دهد. در الگوهای فرمی- فضایی تاریخی ایران در راستای تعدیل شرایط سخت اقلیمی از ابزارهای کالبدی- فضایی همچون تراکم ساختمانی، محصوریت، سطح اشغال، میزان عقب‌نشینی در همکف و طبقات، جنس مصالح و میزان سبزینگی فضا استفاده شده است.